WYDARZENIE

Podsumowanie projektu Czytaj z Franciszką 2.0

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Gostyniu dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, w 2021 r. mogła przeprowadzić działania związane z projektem „Czytaj z Franciszką 2.0”, który jest kontynuacją zrealizowanego kilka lat wcześniej wydarzenia obejmującego 12 pikników literackich i cieszącego się wówczas dużym zainteresowaniem.

 Cele i rezultaty, które postawiliśmy przed sobą, zostały osiągnięte, poprzez zrealizowanie wszystkich zaplanowanych wydarzeń. Spełniliśmy główną istotę projektu, jakim była promocja czytelnictwa. Odbyło się to m.in. za pomocą niekonwencjonalnych wydarzeń – pięciu etiud teatralnych odegranych w przestrzeni miejskiej. Pozwoliło to na wprowadzenie elementu zaskoczenia i umożliwiło dotarcie do szerokiego grona odbiorców. Widzowie z zainteresowaniem śledzili piątkowe wydarzenia i zagłębiali się w prezentowany temat, który dotyczył problemów dotykających każdego z nas. Zachęcało to również do sięgnięcia po ambitną literaturę zajmującą się problematyką współczesnego człowieka, gdyż każde przedstawienie zostało przygotowane na podstawie, odpowiednio dobranych do tematu dramy, tekstów literackich. Pokazano odbiorcom jak różnorodna jest literatura, jak ważne treści pojawiają się w niej, ale również to, że każdy może odnaleźć na kartach książek coś dla siebie, co pozwoli następnie na rozwój i poszerzenie wiedzy oraz poznanie lokalnych działaczek społecznych, o których niestety nie mówiło się często. Współcześnie dzieci i młodzież potrzebują wielu bodźców, aby zainteresować się danym tematem, a dynamiczne dramy rozgrywające się w nieoczywistym miejscu, wzbudzały zaciekawienie i poruszały wyobraźnię, tworząc dla nich atrakcyjne przeżycie.
W okresie od 30 lipca do 27 sierpnia, w pięć kolejnych piątków, na gostyńskim deptaku odbyły się wspomniane etiudy teatralne. Miejsce oraz dzień zostały wybrane tak, aby jak największa liczba osób mogła zobaczyć odbywające się przedstawienie. Wydarzenia zostały przygotowane oraz przeprowadzone przez Janusza Dodota, teatrologa z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem. Pierwsza etiuda o tytule „Kryzys wiary” przygotowana była na podstawie tekstów m.in. ks. Tischnera, papieża Franciszka, kard. Roberta Sarah. Wykorzystano w przedstawieniu różne techniki, widzowie mogli obserwować grę aktorską, słuchać nagrań fragmentów tekstów literackich, odbierać przekaz poprzez obserwację wykorzystanych rekwizytów i ciekawą scenografię. Tematem kolejnej etiudy były „Zagrożenia wypływające z technologii dominujących naszą codzienność” i powstała ona w oparciu o  takie utwory jak: „Uzależnienia od komputera i Internetu u dzieci i młodzieży” Pauliny Chocholskiej, Małgorzaty Osipczuk. „Konflikty technologiczne. Nowa architektura zagrożeń w epoce wielkich wyzwań”, Krzysztofa Michalskiego, Marcina Jurgilewicza, „Złota rybka w szambie. Jak pokonać uzależnienie od smartfona i internetu”, Krzysztofa Piersa. W tym wydarzeniu udział wzięli aktorzy z grupy teatralnej prowadzonej przez Janusza Dodota. Natomiast, poprzez trzecią etiudę, poruszony został temat obozów koncentracyjnych, który jest bardzo często omawiany w literaturze. Za inspirację posłużyły takie książki jak „Tatuażysta z Auschwitz" autorstwa H. Morris, „Trismus" S. Grochowiaka, „Dziecko z Auschwitz" L. Graham, „Kołysanka z Auschwitz" M. Escobar, ale również pamiętniki i wspomnienia obozowe. Czwarta drama dotyczyła kobiet, których historię chcieliśmy przybliżyć mieszkańcom w projekcie „Czytaj z Franciszką 2.0”, ponieważ są to osoby związane z ziemią gostyńską, a ich działania miały wpływ na rozwój czytelnictwa oraz los społeczeństwa. Zaprezentowano 5 piosenek przygotowanych specjalnie na potrzeby wydarzenia. Zakończenie serii inscenizacji było dwuetapowe: najpierw odbyły się warsztaty teatralne, których uczestnicy mogli poznać tajniki sztuki aktorskiej, pod kierunkiem teatrologa Janusza Dodota, a następnie mieli oni możliwość wystąpić w piątej etiudzie o tytule „Niepełnosprawność, a życie w społeczeństwie” powstałej na podstawie takich książek jak “Jak żyć z poważnie chorym dzieckiem” Jana Aldridge‘a, “Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci” Jacka Hołuba, “Bez rąk, bez nóg, bez ograniczeń !” Nicka Vujicica.
Projekt zaczął się już 10 czerwca 2021 r. od wystawy, która stanęła na gostyńskim rynku. Opowiadała ona historię kobiet związanych z ziemią gostyńską, czyli Ireny Stablewskiej, Zofii Sokolnickiej, Franciszki Wilczkowiakowej oraz Towarzystwa Czytelni dla Kobiet, które dało początek Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Gostyniu. Przytaczane postacie kobiece związane z Gostyniem są doskonałym wzorem do naśladowania. Trudniły się działalnością biblioteczną, same tworzyły literaturę i były działaczkami społecznymi. Idąc za ich przykładem wyszliśmy poza budynek biblioteki i działaliśmy tak, aby pokazać społeczeństwu naszej lokalnej ojczyzny, jak ważna w życiu i rozwoju osobistym jest literatura.  Przyjazne, przejrzyste i ciekawe graficznie plansze zachęcały do zapoznania się z ich treścią, w której część materiału to nowo pozyskane prywatne zdjęcia, niebędące dotąd publikowane. W otwarciu wystawy udział wzięła rodzina Franciszki Wilczkowiakowej - jej wnuk z bliskimi, który opowiedział o swoich wspomnieniach związanych z babcią. Ze względów losowych na wydarzenie nie mogła dotrzeć Olga Wiechnik, autorka książki, w której opisane zostały losy pierwszych polskich parlamentarzystek m.in. Franciszki Wilczkowiakowej i Zofii Sokolnickiej. W zamian 30 sierpnia 2021 zostało zorganizowane dodatkowe spotkanie r. z prof. dr. hab. Krzysztofem Maćkowiakiem, który opowiedział o kobietach nietuzinkowych omawianych podczas realizacji projektu, na przykładzie Ireny Stablewskiej i Towarzystwie Czytelni dla Kobiet, w oparciu o własne badania.
Od początku trwania projektu, doświadczony artysta (Marek Woźniak) mający wykonać mural, przygotowywał  szkic na podstawie nowych zdjęć Franciszki Wilczkowiakowej tak, aby nowy jej portret był bardziej realistyczny niż ten istniejący na budynku. Dzięki intensywnym pracom przygotowawczym powstało dzieło pokazujące całość działalności bohaterki, jej poświęcenie w szerzeniu czytelnictwa, pracę na rzecz rodzin oraz kobiet. 5 sierpnia 2021 r. odbyły się warsztaty poprowadzone przez Marka Woźniaka, dzięki którym uczestnicy dowiedzieli się wiele o stosowanych technikach w tworzeniu murali, a także mogli sami spróbować swoich sił zostawiając trwały ślad w powstałym dziele. Poprzez te ciekawe zajęcia uczestnicy pobudzili swoją wyobraźnię, stworzyli coś trwale wpisującego się w krajobraz swojej okolicy, nauczyli się nowej techniki tworzenia, jednocześnie dowiadując się wiele o lokalnych osobistościach i pozostając w kręgu działań związanych z literaturą. Dwa dni później, podczas uroczystej inauguracji, zgromadzili się przedstawiciele władz miasta, rodzina Franciszki Wilczkowiakowej oraz mieszkańcy. Była to kolejna okazja do opowiedzenia niezwykłej historii działaczki społecznej przedstawionej na muralu.
We wszystkich wydarzeniach wzięły  udział 152 osoby. Z rozmów, które zostały przeprowadzone podczas nich wynika, iż projekt w takiej formie wyrazu jest potrzebny i dobrze odbierany przez uczestników, a także, że tego typu inicjatywy są potrzebne by zachęcać społeczeństwo do czytania i poruszania trudnych tematów w dyskusji.